അറബ് മേഖലയുമായി ഏറ്റവും അടുത്ത ബന്ധമുള്ള ഇന്ത്യൻ ഭരണാധികാരി എന്ന നിലയിൽ മോഡി ചരിത്രപരമായി പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു. കൂടുതൽ വിദൂര ബന്ധങ്ങൾ മാത്രം നിലനിർത്തിയ മുൻഗാമികളിൽനിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സമീപനം. ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളും ഇന്ത്യയും പരസ്പരം രാഷ്ട്രീയ പരമാധികാരത്തെയും ഇച്ഛകളേയും ബഹുമാനിക്കുന്നതിൽ പൊതുവായ നില കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.
അന്തരിച്ച പ്രശസ്ത സാഹിത്യകാരനും സൗദി മന്ത്രിയുമായിരുന്ന ഗാസി അൽ-ഗൊസൈബിയെ കൂടാതെ, എനിക്ക് മറ്റൊരു വിശിഷ്ട സുഹൃത്ത് ഉണ്ടായിരുന്നു. മുൻ ബഹ്റൈൻ വികസന, വ്യവസായ മന്ത്രി പരേതനായ യൂസഫ് അൽ-ഷിറാവി. 'ഭാവിയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതിനാൽ ഇന്ത്യ എപ്പോഴും നിങ്ങളെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കും' എന്ന് അൽ-ഷിറാവി ഞങ്ങളോട് ഊന്നിപ്പറയാറുണ്ടായിരുന്നു. 90 കളുടെ അവസാനത്തിൽ, ഞങ്ങളാരും അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാഴ്ചപ്പാട് പങ്കിടുകയോ പ്രതീക്ഷകൾ ഗൗരവമായി എടുക്കുകയോ ചെയ്യുമായിരുന്നില്ല.
അൽ-ഷിറാവിയുടെ പ്രവചനത്തെക്കുറിച്ച ഞങ്ങളുടെ സംശയം ഇന്ത്യയുടെ സാമ്പത്തിക വെല്ലുവിളികളിൽനിന്നാണ് ഉടലെടുത്തത്. പ്രത്യേകിച്ചു കഴിഞ്ഞ നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ അത് വർധിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നതിനാൽ. മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യയിലെ ഭാഷാപരവും മതപരവുമായി വൈവിധ്യമാർന്ന ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ ശിഥിലീകരണത്തിന് കാരണമായേക്കാവുന്ന ആന്തരിക സംഘർഷങ്ങളെക്കുറിച്ചും ആശങ്കകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. മറുവശത്ത്, അൽ-ഷിറാവിയുടെ ശുഭാപ്തി 1999 ൽ ഇന്ത്യ ഗവൺമെന്റ് പ്രഖ്യാപിച്ച പരിഷ്കരണ പരിപാടിയിൽ വേരൂന്നിയതാണ്. കാൽനൂറ്റാണ്ട് മുന്നോട്ടുപോയപ്പോൾ അൽ-ഷിറാവിയുടെ പ്രവചനവും നവീകരണ പദ്ധതിയുടെ വിജയവും തെളിയിക്കപ്പെട്ടു.
ചൈനക്കും അമേരിക്കക്കും ഒപ്പം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച മൂന്ന് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥകളിലൊന്നായി സ്വയം മുന്നേറി ഇന്ത്യ ശ്രദ്ധേയമായ പരിവർത്തനം കൈവരിച്ചു. ഒരുകാലത്ത് അറബ് ലോകത്തിന്റെ പ്രധാന ഭാഗം ഭരിച്ചിരുന്ന ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന കോളനി എന്ന നിലയിലുള്ള ചരിത്രപരമായ പങ്കുമായി ഇന്ത്യയുടെ സമീപകാല നേട്ടങ്ങളെ താരതമ്യം ചെയ്യുന്നത് ശരിക്കും ആശ്ചര്യകരമാണ്.
സെപ്റ്റംബർ 9 മുതൽ 10 വരെ ദൽഹിയിൽ നടന്ന ജി20 ഉച്ചകോടിയിൽ പങ്കെടുക്കുമ്പോൾ ഈ പ്രതിഫലനങ്ങൾ എന്റെ ചിന്തകളിൽ കടന്നുവന്നു. അമേരിക്കക്കാരുടെയും ചൈനക്കാരുടെയും കൂടുതൽ വാചാലമായ സമീപനങ്ങളിൽനിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ഇന്ത്യക്കാർ തങ്ങളുടെ പുരോഗതിയെക്കുറിച്ച് ആപേക്ഷിക നിശബ്ദത പാലിക്കുന്നു. വളർന്നുവരുന്ന മറ്റൊരു ആഗോള ശക്തിയായ ചൈനക്ക് സമാനമായി, ബീജിംഗിന്റെ ബെൽറ്റ് ആന്റ് റോഡ് ബൃഹദ് പദ്ധതിക്ക് സമാനമായ പദ്ധതികളാണ് ഇന്ത്യയും നടത്തുന്നത്.
ഈസ്റ്റ്-വെസ്റ്റ് ഇടനാഴി എന്നറിയപ്പെടുന്ന ദൽഹിയുടെ സ്വന്തം സംരംഭം ഉച്ചകോടിക്കിടെ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോഡി അനാച്ഛാദനം ചെയ്തു. ദൽഹിയെ റിയാദിലേക്കും മറ്റ് പ്രധാന അറബ് നഗരങ്ങളിലേക്കും യൂറോപ്പിലേക്കും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒരു റെയിൽപ്പാതയുടെ നിർമ്മാണം ഈ സ്വപ്നപദ്ധതി ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
ചരിത്രപരമായി, അറബികൾ ഇന്ത്യക്കാരുമായി അടുത്ത ബന്ധം പുലർത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ന് എട്ട് ദശലക്ഷത്തിലധികം ഇന്ത്യക്കാർ ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളിൽ താമസിക്കുകയും ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇന്ത്യൻ പ്രവാസികൾ ഈ മേഖലയിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. ഗൾഫിലെ ഇന്ത്യൻ പ്രവാസികൾ പ്രതിമാസം നാട്ടിലേക്ക് അയക്കുന്ന പണം മൊത്തം വിദേശ പണമയക്കലിന്റെ പകുതിയോളം വരും. കൂടാതെ, ലോകത്തെ ആറാമത്തെ വലിയ ഊർജ ഉപഭോക്താവെന്ന നിലയിൽ ഇന്ത്യ, ഇന്ധന ഇറക്കുമതിയുടെ മൂന്നിലൊന്നിന് ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥ സ്ഥിരമായ വളർച്ച കൈവരിക്കുന്നതിനാൽ, ഇന്ധന ഉപഭോഗം ഇനിയും വർധിക്കുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷ.
ഈ നേട്ടങ്ങൾ എന്റെ അന്തരിച്ച സുഹൃത്ത് അൽ-ഷിറാവിയുടെ പ്രവചനത്തിന് പ്രേരിപ്പിച്ച പരിഷ്കരണ പദ്ധതിയുടെ പ്രാരംഭ ഫലങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു എന്നത് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്. പദ്ധതിയുടെ വിജയത്തിന്റെ മറ്റൊരു പ്രധാന സൂചകം ഇന്ത്യയുടെ സാമ്പത്തിക വളർച്ച ചൈനയെയും അമേരിക്കയെയും മറികടക്കുന്നതാണ്.
ഒരു രാഷ്ട്രീയ വീക്ഷണകോണിൽ, വിവിധ മേഖലകളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് സാമ്പത്തിക, രാഷ്ട്രീയ രംഗങ്ങളിൽ ഇന്ത്യയുടെ സ്വപ്ന പദ്ധതികളെ അമേരിക്ക സജീവമായി അംഗീകരിക്കുന്നു. ചൈനക്ക്, പ്രത്യേകിച്ച് മിഡിൽ ഈസ്റ്റിൽ, ശക്തമായ ഒരു ആഗോള എതിരാളിയെ വളർത്തിയെടുക്കാൻ വാഷിംഗ്ടൺ ലക്ഷ്യമിടുന്നുവെന്നത് വ്യക്തമാണ്. അതേസമയം, വാഷിംഗ്ടണിന്റെ പ്രോത്സാഹനം കണക്കിലെടുക്കാതെ, ചൈനയുമായുള്ള സങ്കീർണമായ ബന്ധം കണക്കിലെടുത്ത് ദൽഹി അതിന്റെ അഭിലാഷങ്ങൾ സ്ഥിരമായി പിന്തുടരുന്നു. അതിർത്തി തർക്കങ്ങൾ, സൈനിക ഏറ്റുമുട്ടലുകൾ, സാമ്പത്തിക വൈരാഗ്യങ്ങൾ എന്നിവ ഇന്ത്യക്കും ചൈനക്കും ഇടയിൽ പരസ്പര അവിശ്വാസം വളർത്തിയിട്ടുണ്ട്.
കൂടാതെ, നിരവധി ഭൗമ-രാഷ്ട്രീയ ഘടകങ്ങൾ ചൈന-ഇന്ത്യ ശത്രുതയുടെ തീവ്രതക്ക് കാരണമാകുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഏഴാമത്തെ ഭൂവിസ്തൃതിയുള്ള രാജ്യം ഇന്ത്യയാണ്, ഏറ്റവും വലിയ ജനസംഖ്യയുള്ള രാജ്യമാണ്. ചൈന ഭൂവിസ്തൃതിയിൽ മൂന്നാം സ്ഥാനത്തും ജനസംഖ്യയിൽ രണ്ടാം സ്ഥാനത്തുമാണ്. സൗദി അറേബ്യയുമായി പ്രത്യേക ബന്ധം വളർത്തിയെടുക്കാനും നിലനിർത്താനും ഇരുരാജ്യങ്ങളും മത്സരിക്കുന്നു.
2014 മുതൽ ദൽഹിയിൽ അധികാരത്തിലിരിക്കുന്ന പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോഡിയെക്കുറിച്ച് കാര്യമായ ചർച്ചകൾ നടക്കുന്നുണ്ട്. അറബികളോടും മുസ്ലിംകളോടും വിരോധമുള്ള ഒരു ഹിന്ദു മതമൗലികവാദിയാണ് അദ്ദേഹം എന്നാണ് ആരോപണം. അറബ് മേഖലയെക്കുറിച്ച് തുടക്കത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ധാരണ പരിമിതമായിരുന്നിരിക്കാമെങ്കിലും, അദ്ദേഹം പെട്ടെന്ന് അതുമായി പൊരുത്തപ്പെടുകയും അറബ് ലോകത്തോട് മികച്ച ബന്ധം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. പ്രധാനമായും ഈ മേഖലയിലെ ഇന്ത്യൻ പ്രവാസി സമൂഹവും ദൽഹിയും അറേബ്യൻ ഗൾഫും തമ്മിലുള്ള വ്യാപാരത്തിന്റെ ഗണ്യമായ അളവും കാരണം മോഡി ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളുമായി പ്രത്യേകമായി അടുത്ത ബന്ധം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്.
തൽഫലമായി, ഈ മേഖലയുമായി ഏറ്റവും അടുത്ത ബന്ധമുള്ള ഇന്ത്യൻ ഭരണാധികാരി എന്ന നിലയിൽ മോഡി ചരിത്രപരമായി പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു, കൂടുതൽ വിദൂര ബന്ധങ്ങൾ മാത്രം നിലനിർത്തിയ മുൻഗാമികളിൽനിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സമീപനം.
ചരിത്രപരമായി, ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളും പാക്കിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള ശക്തമായ ബന്ധം ജി.സി.സിയും ദൽഹിയും തമ്മിലുള്ള അടുത്ത ബന്ധത്തിന് കാര്യമായ തടസ്സം സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ട്. കൂടാതെ, ഇന്ത്യക്കുള്ളിൽ തന്നെ, പ്രത്യേകിച്ച് മുസ്ലിം ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾക്കും മറ്റ് മതവിഭാഗങ്ങൾക്കുമിടയിൽ വിഭാഗീയ സംഘർഷങ്ങൾ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. മുസ്ലിംകൾ തീവ്രവാദികളാണെന്ന പതിവുപല്ലവി ഇന്ത്യക്കുള്ളിൽ സ്വാധീനം നേടുന്നതും കാര്യങ്ങൾ കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് തിരിച്ചറിയേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്.
എങ്കിലും, ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളും ഇന്ത്യയും പരസ്പരം രാഷ്ട്രീയ പരമാധികാരത്തെയും ഇച്ഛകളേയും ബഹുമാനിക്കുന്നതിൽ പൊതുവായ നില കണ്ടെത്തി. പാക്കിസ്ഥാനുമായുള്ള ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളുടെ ബന്ധം ഇസ്രായേലുമായും ഇറാനുമായും ഇന്ത്യയുടെ തന്ത്രപരമായ ബന്ധത്തിന് സമാനമാണ്. ഒരു കക്ഷിയുടെയും താൽപ്പര്യങ്ങൾ ഹനിക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ അത്തരം ബന്ധങ്ങളെ ദൽഹിയും ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളും ബഹുമാനിക്കേണ്ടതാണ്.
തീവ്രവാദം ഏതെങ്കിലും ഒരു മതവിഭാഗത്തിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നതല്ലെന്നും, അത് തന്റെ രാജ്യത്തെ മറ്റ് പ്രത്യയശാസ്ത്രങ്ങളുടെ അനുയായികൾക്കിടയിലും കാണാമെന്നും മോഡി ഇപ്പോൾ മനസ്സിലാക്കുന്നു. തീവ്രവാദം ഇന്ത്യയെ മാത്രമല്ല, മുസ്ലിംകൾ ഉൾപ്പെടെ ലോകത്തെ മുഴുവൻ ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്നുവെന്ന് അദ്ദേഹം തിരിച്ചറിയുന്നു. തീവ്രവാദത്തെ കൂട്ടായി ചെറുക്കാനുള്ള ആഗോള ശ്രമങ്ങളിലാണ് പരിഹാരമെന്ന് അദ്ദേഹം വിശ്വസിക്കുന്നു.
സൗദി അറേബ്യക്ക് കാര്യമായ സംഭാവന നൽകാൻ കഴിയുന്ന മറ്റൊരു മേഖലയാണിത്, പ്രത്യേകിച്ചും ഇന്ത്യ ആഗോളതലത്തിൽ ഏറ്റവും വലിയ മൂന്നാമത്തെ മുസ്ലിം ജനസംഖ്യയുള്ള രാജ്യമായിരിക്കെ. ഏകദേശം 200 ദശലക്ഷം മുസ്ലിംകളുള്ള ഇന്ത്യക്ക് മുന്നിൽ ഇന്തോനേഷ്യയും പാകിസ്ഥാനും മാത്രമാണുള്ളത്.
ജനസാന്ദ്രതയേറിയ അതിരുകൾക്കുള്ളിൽ മതപരവും വംശീയവുമായ വൈവിധ്യമാർന്ന പശ്ചാത്തലങ്ങൾക്കിടയിൽ വിജയകരമായ സഹവർത്തിത്വത്തിന്റെ ഉജ്വലമായ ഉദാഹരണമായി വർത്തിക്കുന്ന, സുസ്ഥിരമായ ഒരു രാഷ്ട്രമായി ഇന്ത്യ ഉറച്ചുനിൽക്കുന്നു. അതിലെ പൗരന്മാർ നിരവധി വ്യത്യാസങ്ങളെ മറികടന്ന്, ശ്രദ്ധേയമായ ഉണർവോടെ രാഷ്ട്രത്തെ കൂട്ടായി മുന്നോട്ട് നയിക്കുന്നു.
വാസ്തവത്തിൽ, 1999 ലെ പരിഷ്കരണ പദ്ധതിക്ക് വളരെ മുമ്പുതന്നെ, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ശേഷം 1950കളുടെ തുടക്കത്തിൽതന്നെ, ഇന്ത്യ ദേശീയ പുനരുജ്ജീവനത്തിന്റെ പ്രാരംഭ ഘട്ടം ആരംഭിച്ചിരുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യ പ്രധാനമന്ത്രി ജവാഹർലാൽ നെഹ്റു ആദ്യത്തെ ഏഴ് ദേശീയ സാങ്കേതിക സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് അടിത്തറയിട്ടു. തുടർന്ന്, ബിസിനസ് അഡ്മിനിസ്ട്രേഷനിൽ സ്പെഷ്യലൈസ് ചെയ്ത ആറ് സ്ഥാപനങ്ങൾ നിലവിൽവന്നു.
എങ്കിലും, നിരവധി വർഷങ്ങളായി നിലനിൽക്കുന്ന ഭരണപരമായ വെല്ലുവിളികൾ കാരണം, ഈ ആദ്യകാല സംരംഭങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ രണ്ട് ദശകങ്ങളിൽ മാത്രമേ തഴച്ചുവളരാൻ തുടങ്ങിയുള്ളൂ. ഇപ്പോൾ യു.എസിലെ പ്രമുഖ ടെക് കമ്പനികളിൽ മുൻനിര സ്ഥാനങ്ങൾ വഹിക്കുന്ന ഇന്ത്യൻ ഹൈടെക് സ്പെഷ്യലിസ്റ്റുകളുടെ ഗണ്യമായ എണ്ണത്തിലും ഇന്ത്യയിൽ തന്നെ നടക്കുന്ന ഹൈടെക് വിപ്ലവത്തിലും ഈ പരിവർത്തനം പ്രകടമാണ്.