ന്യൂദൽഹി-ഇന്ത്യയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം പാക്കിസ്ഥാനിലെ ഏറ്റവും വലിയ സമ്പാദ്യം അവിടുത്തെ ജനങ്ങളാണെന്നും അവർ ഒരിക്കലും ഇന്ത്യയെ ശത്രുരാജ്യമായി കാണുന്നില്ലെന്നും മുൻ കോൺഗ്രസ് നേതാവും നയതന്ത്രജ്ഞനുമായ മണി ശങ്കർ അയ്യർ. പാകിസ്ഥാനുമായി ചർച്ച പുനരാരംഭിക്കണമെന്നും അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെട്ടു. 1978 ഡിസംബർ മുതൽ 1982 ജനുവരി വരെ കറാച്ചിയിൽ ഇന്ത്യയുടെ കോൺസൽ ജനറലായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ച മണി ശങ്കർ തന്റെ ആത്മകഥയായ 'മെമോയേഴ്‌സ് ഓഫ് എ മാവറിക് ദ ഫസ്റ്റ് ഫിഫ്റ്റി ഇയേഴ്‌സ് (1941-1991)' എന്ന പുസ്തകത്തിലാണ് ഇക്കാര്യം പറഞ്ഞത്.
ജഗ്ഗർനൗട്ട് ബുക്‌സ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച തന്റെ പുതിയ പുസ്തകത്തെക്കുറിച്ച് പ്രസ് ട്രസ്റ്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യയ്ക്ക് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ, തന്റെ ബ്യൂറോക്രാറ്റിക് കരിയറിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ജോലി പാകിസ്ഥാൻ കോൺസൽ ജനറലായ തന്റെ പ്രവർത്തനമായിരുന്നുവെന്നും മൂന്ന് വർഷം കറാച്ചിയിൽ താമസിച്ചതായും മണി ശങ്കർ വ്യക്തമാക്കി. പാക്കിസ്ഥാനിലെ ഇന്ത്യയുടെ ഏറ്റവും വലിയ സ്വത്ത് അവിടെയുള്ള ആളുകളാണ്. അവർ ഇന്ത്യയെ ശത്രുരാജ്യമായി കണക്കാക്കുന്നില്ല- അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. സൈനിക വിഭാഗങ്ങളുടെയോ രാഷ്ട്രീയ വിഭാഗങ്ങളുടെയോ വീക്ഷണം എന്തുമാകട്ടെ, പാകിസ്ഥാനിലെ ജനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അവർ ഇന്ത്യയെ ശത്രുരാജ്യമായി കണക്കാക്കുന്നില്ല എന്ന നിഗമനത്തിലാണ് ഞാൻ എത്തിയിരിക്കുന്നത്-പ്രസ് ട്രസ്റ്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യയ്ക്ക് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ അദ്ദേഹം അവകാശപ്പെട്ടു. കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷമായി ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള എല്ലാ സംഭാഷണങ്ങളും മരവിപ്പിച്ചിരിക്കുകയാണെന്നും അദ്ദേഹം ചൂണ്ടിക്കാട്ടി.
മോഡി ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയാകുന്നത് വരെ, മിക്കവാറും എല്ലാ പ്രധാനമന്ത്രിമാരും പാകിസ്ഥാനുമായി എന്തെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള സംഭാഷണത്തിന് ശ്രമിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ എല്ലാം മരവിച്ച അവസ്ഥയിലാണ്. കറാച്ചിയിലെ നയതന്ത്ര കാലത്ത് മൂന്ന് ലക്ഷം വിസകൾ അനുവദിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും ദുരുപയോഗം ചെയ്തതായി ഒരു പരാതി പോലും ലഭിച്ചിട്ടില്ലെന്നും അയ്യർ പറഞ്ഞു.
'നിങ്ങൾ പാകിസ്ഥാനികളോട് ഒരുപക്ഷെ തടസ്സമില്ലാതെയും പരസ്യമായും സംസാരിച്ചാൽ നിങ്ങൾക്ക് കശ്മീർ പ്രശ്‌നം പോലും പരിഹരിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് വ്യക്തമായി കാണിച്ചുതന്നത് ഡോ മൻമോഹൻ സിംഗ് ആയിരുന്നു. എല്ലാത്തിനുമുപരി, നാല് പോയിന്റ് ഉടമ്പടി ഉണ്ടായിരുന്നു. കരട് തയ്യാറാക്കുകയും ഫലത്തിൽ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്തു, കാശ്മീർ സംബന്ധിച്ച ആ നാല് പോയിന്റ് കരാറിൽ നിന്ന് പാകിസ്ഥാനികൾ പിന്മാറിയതുകൊണ്ടല്ല, മറിച്ച് (പർവേസ്) മുഷറഫിന്റെ സർക്കാർ ബുദ്ധിമുട്ടിലാകുകയും ഒടുവിൽ വീഴുകയും ചെയ്തതിനാലാണ് സംഭാഷണം തടസ്സപ്പെട്ടത്. പാക്കിസ്ഥാനുമായുള്ള ഏത് സംഭാഷണത്തിനും തിരിച്ചടികൾ നേരിടേണ്ടിവരുമെന്നും സമയമെടുക്കുമെന്നും പാക്കിസ്ഥാനുമായി സുസ്ഥിരമായ ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാൻ ക്ഷമയും സ്ഥിരോത്സാഹവും വേണമെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
